İşletmelerde Sürdürülebilirlik ve Firmalar Arası Stratejik Etkileşimlerin Sürdürülebilirlik Yatırımlarına Etkisi
Çalışmanın Yürütücüsü
Mehmet Ali Soytaş, Damla Durak Uşar
Bölüm:
Ekonomi
Araştırma Alanları:
Ekonometri, İş ekonomisi , Uygulamalı mikroekonomi
Proje Başlangıç Yılı:
2016
Telefon:
0 216 564 94 38
E-Posta:
Çalışma Hakkında:
Bu projenin amacı firmalar arası stratejik etkileşimlerin işletmelerin sürdürülebilirlik yatırımlarına olan etkisini anlamak için oyun teorisi temeli kuramsal bir model oluşturmak ve kapsamlı bir veri setinden faydalanarak ayrık seçim modeli ile rekabet ve yayılma etkisinin sürdürebilirlik yatırımlarına etkisini tahmin etmektir.
Uluslararası literatürde sürdürülebilirlik ve finansal performans ilişkisini ampirik açıdan inceleyen çalışmalar birbirleri ile çelişen bulgular ortaya koymuşlardır. Sürdürülebilirlik ve finansal perfromans ilişkisini incelenirken işletmelere özgü özellikler dikkate alınırken rekabetin bu ilişki üzerindeki etkisi ihmal edilmiştir. Oysaki firmalar stratejik kararlar alırken talep, maliyet ve rekabet faktörlerini dikkate almaktadırlar. Sürdürebilirlik ile ilgili kararlar da stratejik kararlar olarak ele alınmalıdır. Firmalar arası stratejik etkileşimlerin sürdürülebilirlik yatırımlarına etkisi literatürde henüz çalışılmamakla beraber pazara giriş kararı ve ya yeni teknoloji adaptasyonu gibi benzer problemler detaylı olarak çalışılmıştır. Farklı alanlardaki çalışmalardan faydalanarak sürdürebilirlik kararları için bir stackelberg oligapoli modeli geliştirilmiş ve eşitlik durumu için lider ve takipçi firmaların tepki fonksiyonları kullanılarak sürdürebilirlik yatırımları ve sağladıkları net fayda hesaplanmıştır. .Yapılan simulasyon çalışması sonucunda sürdürebilirlik pazarındaki rekabet ve yayılma etkisinin derecelerine bağlı olarak firmaların sürdürebilirlik yatırımlarında değişiklik yaptıkları gözlenmiştir. Yayılma etkisi arttığında lider takipçilerin faydanlamasını engelemek için sürdürebilirlik yatırımlarını azaltığı gözlemlenmiştir. Ancak düşük yayılma etkisi olduğunda lider ilk giren avantajını koruyabilmektedir. Artan yayılma etkisi birinci takipçi ikinci giren avantajı sağlamaktadır. Ancak yüksek yayılma etkisi ile son giren takipçi en çok avantaj sağladığı gözlenmiştir. Ayrıca artan rekabet oranlarının ise tüm oyuncular için sürdürebilirlik yatırımlarını azaltığı gözlemlenmiştir. Bu bulgular ışığında ampirik bir çalışma ile modeldeki parametrelerin tahmin edilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Project Finding:
MSCI KLD 400 Social Index ve Wharton Research Data Services’ COMPUSTAT veri setinde bulunan firmalar eşleştirilmiş ve 1999-2014 yılları arasında 419 sanayi firmasının sürdürebilirlik ve finansal performanslarını içeren bir veri seti oluşturulmuştur. Tahmin için iki aşamalı model uygulanmıştır. İlk aşamada sürdürebilirlik kararları firma yaşı, firma büyüklüğü, borcun öz sermayeye oranı gibi gözlemlenebilir durum değişkenlerinin bir fonksiyonu olarak tanımlanmıştır. Böylece birinci aşamada firmanın sürdürebilirlik kararı alma olasılığı tutarlı bir şekilde tahmin edilmiştir. İkinci aşamada ise ilk aşamada tahmin edilen olasılıklar yardımı ile stratejik etkileşimi dikkate alan model tahmin edilmiştir. Ayrık seçim modelindeki karşılıklı bağımlılık tanı ve tahmini zorlaştırsa da sürdürebilirlik kararlarının alınmasında rekabetin olumsuz etkisinin yayılma etkisinin olumlu etkisine göre daha baskın olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca ilk defa sürdürebilirlik yatırımı yapma kararı alan firmalar için rekabetin olumsuz etkisini daha şidetli olarak gözlemlenmiştir.